Görme Engelliler Teknoloji Merkezi (GETEM) Hakkında
Boğaziçi Üniversitesi Görme Engelliler Teknoloji Laboratuvarı tarafından tasarlanan internet kütüphanesi projesi, görme engellilerin bilgi kaynaklarına erişimini sağlamayı amaçlamaktadır. Bu proje (Türkiye'de sayıları 400 bin civarında olan) görme engellilerin yanı sıra, diğer tür engeli gereği basılı ("printed") kaynaklardan sınırsızca faydalanamayan (felçli, dyslexic) bireyleri de kapsamaktadır. Kütüphanede bulunacak yayınlar ağırlıklı bir şekilde Türkçe ve İngilizce'den oluşacaktır. Kütüphanede hikaye-roman-şiir türü kitapların yanısıra Türkiye Üniversitelerinde okutulmakta olan ders malzemesi (kitap-makale-ders notu) ile kimi ders ve konferansların kayıtları ve ilave olarak bilimsel makale-kitap bulunacaktır. (Böylelikle, mekan olarak üniversitesinden ayrı bulunmak durumunda kalan sporcu gibi öğrenciler de yararlanabilcektir.) Kütüphanede, ayrıca, günlük gazete ve haftalık/aylık dergi yazılarına linkleme yapılacaktır. Kütüphane, on-line olarak görme özürlülere hizmet veren yurtdışındaki kütüphanelere de bağlantı içinde olacaktır.
Yukarıda belirtilen amaca yönelik olarak; internet kütüphanesinde yeralacak kitap, dergi ve diğer materyaller metin, ses (bilgisayar ve insan sesi) ve DAISY (metin + insan sesi) formatlarında yer alacaktır. İlgili materyaller bilgisayar ekranını seslendiren özel programlar aracılığıyla dinlenebileceği gibi, bilgisayar ekranında yeralan yazıyı anında kabartma yazıya çeviren cihazlar ("refreshable braille") aracılığıyla da kabartma yazıyı bilenler tarafından okunabilecektir. Bunun yanında, sesli veriler CD'lere ya da MP3'lere kaydedilerek taşınabilir CD çalarlar ya da MP3 aracılığıyla da dinlenebilir hale gelecektir.
Proje çerçevesinde verilecek hizmet ihtiyaç sahiplerine üniversiteler ve yerel yönetimler eliyle ulaştırılacaktır. Buna paralel olarak, diğer kurum-kuruluşlar (örneğin, Eğitim Gönüllüleri Vakfı'nın birimleri, görme özürlülere yönelik eğitim veren okullar, vs.) ve bireyler isterlerse internet kütüphanesine üye olabileceklerdir.
Proje, GETEM koordinasyonunda sürdürülmekte olup, Boğaziçi Üniversitesi ve dış donörlerin katkılarıyla gerçekleştirilmektedir.
Kütüphaneye erişim için kullanıcı tarafında üzerinde konuşma programlarının yüklü olduğu bilgisayarlar ile metni kabartma yazıya çeviren cihazların bulunması gerekmektedir. Kimi üniversite ve belediyelerde ve az sayıdaki dernek-vakıf-kişide bu imkanlar halihazırda bulunmaktadır. GETEM, bu imkandan yararlanmak isteyen birimlere hard ve software kullanımı konusunda eğitim sağlayacak ve bunların temininde aracılık yapacaktır
Gönüllü Okuyucu Kampanyası
"SİZ DE GÖNÜLLÜ OKUYUCU OLABİLİRSİNİZ"
Görme engelli vatandaşlarımızın bu hizmetleri zengin bir kütüphaneden alabilmeleri için gönüllerden oluşan hergeçen gün sayıları artan bir gurup mevcut. Bu gurup birbirleri ile iletişim için interneti kullanıyorlar. Bu gönüllüler, engelli vatandaşın gören gözü oluyorlar.
Okuyucu olmak isteyen gönüllüler aşağıdaki adresi ziyaret ederek guruba üye olabilirler.
1 - Gönüllü okuyucu kampanyasına katılmak isteyen okuyucularımızın ilk etapta Yahoo'da oluşturduğumuz gruba aşağıda vereceğimiz web adresi aracılığı ile kendilerini üye yapmaları gerekmektedir.
http://groups.yahoo.com/group/gonulluokuyucu/
2- Üye olduktan sonra okumak istediğiniz kitabı gruba mesaj atarak bildirmeniz ve bu kitabın sizin üzerinize zimmetlenmesi gerekmektedir. Bunun yapılmasının en önemli nedeni ise aynı kitabın birden fazla okunmasını engellemek, böylece hem zaman hemde kaynak israfının önüne geçmektir.
Şayet kitap daha önce okunmamış ise grup moderatörü size kitabı okuyabileceğinizi ve kitabın sizin üzerine zimmetlendiği ile ilgili bir mesaj yollayacaktır. Eğer kitap okunmuş yada okunmakta ise o zaman başka bir kitap seçmeniz istenecektir.
Bu iki adımda okumak istediğiniz kitabı seçmiş ve kendi üzerinize zimmetlemiş bulunmaktasınız. Ama bundan sonraki önemli konu kitabı nasıl ve nereye okuyacağınızdır. O zaman kaldığımız yerden devam edelim.
3- Gönüllü okuyuculuk kampanyası okuyucularımıza zaman ve mekan kısıtlaması getirmemektedir. Okuyucularımız isterlerse evlerinde, isterlerse Beyazıt Devlet Kütüphanesi'nde veya Atatürk Kitaplığı'nda okuma yapabilmektedirler. Dikkat edilmesi gereken husus okuma yapılacak yerin özellikle de evde okuma yapacak okuyucularımızın sessiz bir ortamda kayıt yapmaları, mümkün olduğu kadar dış ortamdan izole olmaları gerekmektedir.
Konu ile ilgili daha fazla bilgi Boğaziçi Üniversitesi internet sitesinde:
www.getem.boun.edu.tr
Adres: Boğaziçi Üniversitesi - Kuzey Kampüs - Kuzey Park Binası - 34342 Bebek / İstanbul
Telefon: 0 212 359 75 38 İstanbul Valiliği; 02.03.2007 |